MASW (Multi-Channel Analysis of Surface Waves), zemin ve kaya tabakalarının sismik dalga hızlarını ölçerek dinamik özelliklerini belirleyen modern ve tahribatsız bir jeofizik yöntemdir. Özellikle zeminlerin elastik modülü, kayma dalgası hızı (Vs) ve zemin sıvılaşma riski analizlerinde tercih edilir.
🎯 Deneyin Amacı
-
Zemin ve kayacın kayma dalgası hızını (Vs) ölçmek
-
Dinamik modül ve rijitlik özelliklerini belirlemek
-
Sıvılaşma potansiyeli ve deprem risk analizlerine veri sağlamak
-
Zemin katmanlarının derinlik ve kalınlıklarını haritalamak
-
Jeoteknik modelleme ve yapı güvenliği için veri sağlamak
🧱 Kullanım Alanları
-
Deprem mühendisliği ve zemin dinamiği çalışmalarında
-
Temel ve zemin iyileştirme tasarımlarında
-
Yüksek yapıların zemin analizlerinde
-
Sıvılaşma ve zemin deformasyon riskinin değerlendirilmesinde
-
Karayolu, köprü, tünel ve altyapı projelerinde
⚙️ MASW Deneyi Nasıl Yapılır?
Uygulama Süreci:
-
Yüzey dalgaları (Rayleigh dalgaları) üretilir; genellikle sismik kaynak (çekiç veya patlatma) kullanılır
-
Çok kanallı geofon dizisi ile dalgalar kayıt altına alınır
-
Dalga hızları frekans ve dalga boyuna bağlı olarak analiz edilir
-
Veri işleme yazılımı ile zemin katmanlarının Vs profili oluşturulur
📊 Elde Edilen Veriler
-
Kayma dalgası hızı (Vs) profili (m/s)
-
Katman derinlikleri ve kalınlıkları
-
Elastisite modülü ve zemin rijitliği
-
Dinamik zemin özellikleri
📂 Kullanılan Standartlar
-
ASTM D7400
-
ASTM D5886
-
Eurocode 8 – Zemin Dinamiği ve Deprem Tasarımı
✅ MASW Yönteminin Avantajları
-
Tahribatsız ve çevre dostu
-
Yüksek çözünürlükte sürekli zemin profili verir
-
Hızlı uygulama ve veri analizi
-
Farklı zemin koşullarında güvenilir sonuçlar
-
Yeraltı su seviyesi veya sondaj gerektirmez
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Yüzey koşulları ve gürültü ölçüm kalitesini etkileyebilir
-
Derinlik sınırlamaları (genellikle 30-50 m arası etkin)
-
Veri işleme uzmanlığı gerektirir
-
Kaba malzemeli zeminlerde sinyal kalitesi düşebilir
📌 Sonuç
MASW Deneyi, zeminlerin dinamik davranışını ortaya koyan ve deprem mühendisliğinde kritik öneme sahip bir jeofizik yöntemdir. Zemin güvenliği ve yapı performansı için modern ve etkili bir analiz aracıdır.
